De sette a’ lande

Vinter æ dæ – tila morra,
atti tida – femti år.
Sus a’ austavind og båra
so’ mot Virek-lande slår.

Dæ æ bydag kainn du vette.
Dæførr klokka knaft æ fem
då deinn eine kallen ette
ainner fyk a’ sengja fram.

«Heng på kjelen fort, du Mette!»
sei hånn Mons mæ kjerr’ngja si.
«Sveng dæg no! Førr du ska’ vette
her æ hunj’ns knaft om tid.»

«Hit mæ hossan! Kor’n æ boksa?
Æ no huva borte her?»
Mette att og fram må flokse,
leite fram dæ hånn’kje ser.

Her ska’ handles mangt og vandles,
– melka gjeres om i slant.
Sia mjøl og kaffe handles,
– ris og sokker pr. kontant.

Men førr skureng, brått og tureng
nedmæ fjæra no i dag!
Båra går mæ fælsli buring
​dekt på land i lange drag.

Iskvitt Bryggebergje glise,
– drefsa over stadi vekk.
Tjukkar bergje overise
førr kvar sup og båre-brekk.

I sånn einn austavindsramleng
ni-tie kalla mæ’ naustan held samleng.
Einn står og pessa på nula,
– prøva å to’ henn’, men held henn’ så atter mot ​sula.
«Voi-voi! Du kainn tru hånn æ barsk,
– dæ frys ette kvart!»

Kvar sine merkje har karan
på den teng – om fjorden æ faran.
Per legge mest vekt på drotten.
Pål ser at sjø’n æ brotten.
Nils nemne skavér.
Ola sei: Bra ver.
Einn ser dæ’ lekt, og einn ser dæ’ ulekt.
Einn seie: «Stekt!» – og einn berre: «Sett slekt!»
Alle har or’e, førr or’e æ fritt.
«Sku’ vi b’i heime så va’ dæ’ einn sjitt!»

Anton i Hågjen, så brei i bringjen,
kjem mæ’ si meining om tingjen:
​«Kjeksan kainn aldrien vake
i dettan brotte og brake!
De kainn tell og mæ’ fylles og trille,
og kjøtte og melka og alt gå te’ spille.
Slekt ha no hendt oss dessverre
fleire gong førr her i Skjærre.»

Peder den store har or’e:
«Æ ser hånn æ stugg imot Øyan,
så dæ’ b’i nok eitt sørgeli søyan.
Men – va’ hånn litt makar i løyan
trur æ nok gjærn vi tøy’an.»

Jakop skjær sæg ei skrå – og sei frå:
«Å tøv du, her æ ingja meining i Skjærre,
og nå’ sjyen fell ne’ b’i dæ’ verre.
Vi veit kæ sla’ velkår så her æ’.
Men dæ’ jo sålleis’n alle vell ha dæ!
Nå’ mainn no aller kunn’ enes
om deinn dar støa i Feness.
– Nokker småsteina einaste unna å speinne,
– og vi hadde dæ’ krinnaste, likaste leinne.
Men no står vi fint her og ser,
du og æg – og hånn Pål og hånn Per.
D’æ så nettopp te’ pass åt oss dettan
at vi heime i krern’ b’i settan!»

Då æ’ dæ’ einn så so foreslår
å ta firroringsbåt so i nauste står.
Og einn seie – ja; einn an’n sei – ha!
– dæ dar kainn no væ’ bådde vel og bra.
Gamle, gråe Tore, so fembørreng
vidt om hav ha bore
tek no or’e:
«Ja greie og ikkje greie;
men dæ’ kainn æ’ berre seie,
at ska vi einn firroreng mainne,
mæ’ vedbunta, jultre og spainne,
og alt dettan ainner,
– så neiggu – om vi kjem a lain’e!»

Men ha du skuilla sett på make!
Førr sæ’ sjøll, sånn litt te bake
i deinnan karmannsvasen
æ’ fram-møtt eitt kvinnfolk i stasen.
«No trur æ’ sågu de æ galen!»
hånn skjeinnes deinn gråsprengte kaillen.
Men kvinnfolkje bær sæg på gråten:
«Æ må få væ’ mæ’ dokk’ på båten!
Har tainnverk så haue vell remne!
I natt trudd’ æ’ kjakjen sku’ klemne!»
Jau, best so de står, der b’i hånn eit dål.
Karan tek mål, – de har velje so stål.
Ingjen gje no lenger tol!
Og så ber det laust med skrammel og skrål.

I hui og hast
får de inn si last: dæ’e props og trops,
og her æ’ sekka og spainne,
så mange å lempe og lange
at det reint er eit syn
kor mykje som ska’ inn te’ by’n.

Og så i eit høveli løye
ut ifrå støa med lasta de pløye.
Staka og var altmed støvlan kan strekke.
Ja, ofte litt lenger einn beillingan rekke.
Båra står inn i eit drefs over skotten.
Einn stakkar får åra si brøtten i botn.
Men inkje må hefte: «La gå! La gå!»
De hiv seg i åran: «Å hya-via-hå!»

Alt går bra. No ber det av stad.
Og karan æ’ alle så sjeleglad.
De berga seg heilbeint a’ lande,
me’ vedbuinta, jultre og sekka og spainne.

Så ligg de te’ slutt der og baska og vaska
med åra i båra.
Ingen vell no meire veinte med tur te’ i måra.
Våte i støvlan og isåt i skjegget
beint imot vinden og drefset de legge.

Men snart lyt de auster’n skvette.
Og då kainn du tru: «Ka i huj’n æ dette.
Æ’ auster’n kvit!
Her ha’ det piskade gådd på skit!
– Hei dokker framme: Talgebetten hit!»
Og så b’i det morreng og porreng:
Kæm æ det si? Æ’ det mi? Æ’ det di?
Æ’ ho blå? Eiller grå?
Kanskje deinn me trelokkje på?
Ikkje svar å få.
Men eit nytt og samstemt: «Hya-via-hå!»

Så slit de seg fram, mens sprut på sprut
av iskaldt sjøvatn vøte kvar klut.
"Tøy på no, glunta!
Å hya-via-hå!
Om søkkvåt vi ere:
Kaffen æ’ varm hos ho Jørgina Bære!

1935